Z folii odarta: Cywilizacja: Poprzez wieki – Cuda i liderzy (dodatek)

/0 Komentarze/w /Autor

Są gry, które szybko stają się klasyką i legendą. Ale są również takie, które dodatkowo naprawdę żyją i ewoluują. Wydana w 2006 r. Through the Ages: A Story of Civilization nie tylko szybko zyskała miano najlepszej gry cywilizacyjnej, narodowe wydania (a jest to gra zależna językowo!) i uznanie fanów na świecie, ale także doczekała się, 9 lat później, nowej, zmienionej (wizualnie, ale też mechanicznie) odsłony z podtytułem A New Story of Civilization. Aktualnie utrzymuje ona bardzo wysokie, 5. miejsce w światowym rankingu BGG. Jednak ciągle brakowało jej porządnego, oficjalnego dodatku.

Na szczęście, po kilku latach intensywnej pracy i kilku tysiącach rozegranych partii z udziałem wytrawnych graczy z całego świata, co miało miejsce w cyfrowej wersji gry (bo i ta pojawiła się w międzyczasie), światło dzienne ujrzał dodatek z prawdziwego zdarzenia o podtytule New Leaders and Wonders. Wprowadza on nie tylko, zgodnie z tytułem, masę nowych cudów i liderów, ale także nowe karty militarne i cywilne oraz kilkanaście zmienionych kart z bazowej wersji gry. Zapraszam do zanurzenia się w pudełku i bliższego przyjrzenia się schowanym tam rarytasom, które mogą zmienić losy niejednej cywilizacji. I jeszcze jedno – mam tu na myśli polską wersję – Cuda i liderów, będących dodatkiem do polskiego wydania gry podstawowej, czyli Cywilizacji: Poprzez wieki. A jeśli nie macie czasu na głębsze przyjrzenie się zawartości dodatku, zapraszam od razu do podsumowania na końcu.

Po przyjrzeniu się świetnej ilustracji na froncie, spójnej stylistycznie z podstawową wersją gry…

 

 

 

 

 

 

 

…i otwarciu zgrabnego pudełka (wymiary, zaokrąglając w górę, w cm: 19 x 26 x 6), naszym oczom ukazują się 3 talie kart, dwie tekturowe planszetki na karty, kilka kolorowych znaczników i instrukcja:

 

 

 

 

 

 

 

Zanim rzucimy się do serca cywilizacji, czyli kart, krótki rzut oka na pozostałe elementy:

  • 12-stronnicowa instrukcja dobrze omawia elementy dodatku i sposoby jego łączenia z wersją podstawową:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • planszetki cudów i liderów świetnie się sprawdzą do prezentacji, jakie karty tego typu biorą udział w danej erze gry, co znacznie pomoże przy planowaniu strategii, a solidny znacznik pierwszego gracza to miły umilacz:

 

 

 

 

 

 

 

  •  z kolei dodatkowe, kolorowe znaczniki przydadzą się do zaznaczania efektów nowych kart:

 

 

 

 

 

 

 

Czas rzucić okiem na tytułowe mięsko, czyli karty cudów i liderów. A tych dostajemy zupełny komplet, pozwalający zastąpić karty z wersji podstawowej, czyli 24 nowe karty liderów ( po 6 na każdą erę A, I, II i III) oraz 16 nowych kart cudów (po 4 na każdą erę). Poniżej komplety dla każdej z er (jest naprawdę ciekawie i różnorodnie):

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Jeśli korzystamy z dodatkowych planszetek cudów i liderów, na których wyłożone będą karty z danej ery, do talii wtasujemy zastępcze karty z numerami kart z danej pozycji na planszetce. W momencie odsłonięcia danej karty zastępczej, na tor z kartami dołożymy odpowiednią kartę z planszetki:

 

 

 

 

 

 

 

Ponieważ w testach wyszło, że gry 3 i 4-osobowe są zazwyczaj krótsze o jedną rundę od 2-osobowych, w dodatku dorzucono 6 dodatkowych, żółtych kart cywilnych (nowe karty mają symbol „*” w lewym, górnym rogu):

 

 

 

 

 

 

 

Podczas testowania dodatku, po analizie wielu rozgrywek i uwag doświadczonych graczy podjęto, mogące budzić kontrowersje, decyzje o korekcie balansu gry. W efekcie część kart uzyskała swoje poprawione, zazwyczaj mocniejsze, wersje. Karty te zupełnie zastępują swoje poprzedniczki z wersji podstawowej (mają w lewym, górnym rogu symbol „+”). Mamy wśród nich karty technologii oraz liderów i cuda (do których zaraz wrócimy). Wracając do zmienionych kart technologii:

  • koszt ustroju Republiki został obniżony (po lewej nowa wersja, po prawej stara):

 

 

 

 

 

 

 

  •  Komunizm i Fundamentalizm zyskały nie tylko tańsze, ale i mocniejsze oblicze ustrojowe:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  • podobnie Sport zawodowy – pozwala budować nie tylko obiekty po niższym koszcie, ale także dające większą siłę militarną:

 

 

 

 

 

 

 

Największą rewolucję mamy jednak w wymienionych kartach liderów i cudów. Przyjrzyjmy się im bliżej:

  •  Gandhi otrzymał niby delikatną, ale jednak bardzo istotną zmianę, którą odczuje się mocno, chcąc zagrać przeciwko niemu agresje o koszcie 1 lub 2 akcji militarnych – bez solidnej bazy akcji militarnych będzie to często bezsensowne:

 

 

 

 

 

 

 

  •  William daje większe zniżki w budowie teatrów i wynajdywaniu ich technologii, Jan Sebastian sam przynosi dodatkowo 2 punkty kultury co turę, a Napoleon… stracił jedną akcję militarną (nowe karty u góry, stare na dole):

 

 

 

 

 

 

 

  •  Linie oceaniczne nie tylko staniały, ale dają też żółty znacznik, a Kolej transkontynentalna zyskała 1 punkt siły (nowe karty po prawej):

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  •  trochę trudniej wybudować teraz Bazylikę św. Piotra  (trzeba zużyć dodatkową akcję i rozkład surowców jest niekorzystny), natomiast Michał Anioł stał się mocniejszy (daje punkty kultury za zadowolenie na wszystkich budynkach publicznych, a także mały bonus w zasobach przy braniu cudów z toru kart):

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  •  możliwości polityczne  Juliusza Cezara zdecydowanie wzrosły (w każdej fazie politycznej można zagrać 2 akcje polityczne), z kolei  Hammurabi stracił swój osobisty wpływ na wybór innych liderów:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

  •  Kolos Rodyjski i Wiszące ogrody zyskały bardzo przyjemne bonusy odpowiednio w kartach militarnych i żywności:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Zmiany miały miejsce również w przypadku talii militarnych – dodano około 20 nowych kart, ale ze względu na problemy z drukowaniem ich rewersów, w dodatku zamieszczono… nowy pełen komplet kart militarnych, którymi zastępujemy te z gry bazowej. Nowe mają czarny rewers, stare miały biały:

 

 

 

 

 

 

 

A te całkowicie nowe karty militarne (głównie wydarzenia) prezentują się (wizualnie i mechanicznie) doskonale:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Na koniec prezentacji jeszcze głębsze przyjrzenie się wybranym, zupełnie nowym liderom i cudom, w tym im ciekawym połączeniom:

  •  Kleopatra i Akropol wydają się wręcz dla siebie stworzeni:

 

 

 

 

 

 

 

  •  Sun Zi i Koloseum rozgrzeją serca wczesnych militarystów:

 

 

 

 

 

 

 

  •  Boudika i Drogi rzymskie cieszą swoją elastycznością:

 

 

 

 

 

 

 

 

  •  Saladyn potrafi fantastycznie balansować pomiędzy chwilowym zwiększaniem siły militarnej, a chwilowym przyznaniem dodatkowej akcji cywilnej; do tego pierwszego akurat idealnie pasuje Zamek Himeji:

 

 

 

 

 

 

 

  •  po śmierci Nobla, wszyscy mogą naukowo korzystać z przyznanej przez niego nagrody, a Katarzyna II Wielka potrafi nieźle przywalić w bank populacji:

 

 

 

 

 

 

 

  •  Statua Wolności daje aż 3 żółte znaczniki i dodatkowe punkty kultury za posiadany ustrój, z kolei Kanał Sueski przynosi duże korzyści kolonizatorom:

 

 

 

 

 

 

 

  •  James Watt bardzo pozwala rozwinąć produkcję żywności i zasobów, a Gaudi premiuje mocny rozwój budynków publicznych:

 

 

 

 

 

 

 

  •  ONZ nie tylko pozwala elastycznie zdobyć dodatkowe punkty, ale także na dodatkowe odpalenie wydarzenia z III ery, po czym wraca ono na rękę; z kolei „budując” Czerwony Krzyż lepiej się spieszyć, bo przeciwnicy mogą nam w tym pomagać i dobrze na tym punktować:

 

 

 

 

 

 

 

  •  i na koniec ludzie kultury, którzy potrafią też wykorzystywać swoje talenty do… celów militarnych:

 

 

 

 

 

 

 

Podsumowanie

Jak już zapewne zauważyliście, Cuda i liderzy to bardzo solidna porcja smakowitości w świecie Cywilizacji. Mamy nie tylko nowe komplety kart i liderów, ale także kilka dodatkowych kart oraz wymienione karty, poprawiające balans gry. Cywilizacja: Poprzez Wieki to dla mnie tytuł wybitny. Samo obserwowanie, jak mechanika działa w praktyce, jak poszczególne mechanizmy na siebie wpływają i od siebie zależą, jak sprytnie przedstawiono różne zależności całkiem prostymi metodami, to czysta przyjemność i poczucie geniuszu projektanta i wielogodzinnej pracy testerów. Tematycznego smaczku grze niewątpliwie dodają liderzy i cuda, którzy mają bardzo mocny strategiczny potencjał i trzeba z niego maksymalnie korzystać. Ponieważ jednak w każdej grze brał udział zawsze ten sam ich zestaw, gra mogła się osobom, które rozegrały dużo partii już mocno „ograć”. Dlatego wydanie dodatku z prawdziwego zdarzenia niezmiernie mnie cieczy. Teraz każda gra może mieć losowy dobór liderów i cudów, a dzięki sprytnemu mechanizmowi użycia ich planszetek i zastępczych kart, zapewnić jednocześnie możliwość planowania długoterminowej strategii. Krótko mówiąc: ten dodatek się nam, graczom, po prostu należał!

A już zupełnie na koniec, moja opinia w zakresie dylematu: czy warto jeszcze grać w tradycyjny spoób na stole (a gra wymaga przy tym trochę bieżącej roboty), skoro jest świetna wersja elektroniczna, umożliwiająca szybszą i bezobsługową (w znaczeniu liczenia i ruszania wszystkich elementów) grę online z innymi graczami. Odpowiedź jest prosta: grać w obie i cieszyć się tym wybitnym tytułem. Sam gram w porywach kilka gier na raz przez aplikację i to właśnie dzięki niej z przyjemnością poznaję nowe karty (swoją drogą,  jak ktoś chętny do gry, to proszę o kontakt, a przy okazji pozdrawiam moim częstych Współgraczy!). Ale już nie mogę się doczekać, kiedy będę miał okazję rozkoszować nad stołem wszystkim fizycznymi elementami w doborowym towarzystwie innych maniaków. Zaraz, zaraz, ale przecież to kilka godzin z życia i całkiem sporo przesuwania znaczników, odkrywania kart i częstej weryfikacji, czy wszystko się zgadza! I co z tego? Właśnie w tym cała magia planszówek, o ile sama rozgrywka porządnie to wynagradza. A z tym w przypadku Cywilizacji bez wątpienia mamy do czynienia!